Doç. Dr. Aysel Gündoğdu
14/09/2020
Kripto paralara en fazla talep gösteren ülkelerden biriyiz. Hızlı artışlarla gündeme geldi bu paralar. Bitcoin adı ile meşhur oldu. Bir arada herkes rekor üzerine rekor kıran bu paraları konuşur olmuştu. Bir ayda üçe katlayacakmış, sisteme ne kadar erken girersen zengin olma ihtimalin o kadar yüksekmiş gibi efsaneler kulaktan kulağa yayıldı. Bir süre sonra hızlı bir şekilde değer kaybetti. Şimdi her yerde, sosyal medyada, network sistemlerinde bile bitcoin uzmanları (!) var. Birinin profilini inceledim henüz üniversiteden yeni mezun olmuş, uzmanlığını ilan etmiş bir arkadaşımız makro ekonomik analizler bile yapıyor. Ekonomist olmak bu kadar kolay bir şey değil. Çok okumak, çok iyi analiz etmek gerek. Bir de biliyorsunuz yatırım tavsiyesi vermek aslında bir suç. SPK tarafından böyle düzenlendi. Bu uzman arkadaşların bir sözü ile evini satan insanlar bile çıkabilir. Bu çok tehlikelidir.
İşin bu boyutu başka ama benim kripto paralar ile ilgili kişisel görüşüm şu, çıkış noktası oldukça mantıklı olan kripto paraların ciddi bir sorunu var. O da devletler tarafından tanınmaması. Aslında bu gayet doğal bir sonuç, çünkü kripto paralar devletlerin paralar üzerindeki egemenliğini yıkmak için çıktı. Gelin görün ki değişimler hızlı olmuyor.
Kimileri tarafından saadet zinciri olarak tanımlanıyor, kimileri yüzyılın icadı diyor. İnsanların da aklı karışık. Bu çok normal, ilk defa böyle bir sistem ile karşılaşıyor dünya. Yazılıma dayalı bir sistem ve fiyatının artıp azaldığı dayanak noktasını anlamak çok zor. Diğer yandan pandemi dönemi ile dijital paraların beklenenden daha hızlı gelişim göstereceğini de anlamış olduk. Bence işin en kötü tarafı bu parayı zengin olma yolu olarak nitelendirmekte. İster dayanağı olsun ister olmasın herhangi bir yatırım aracı insanı kısa sürede zengin edemez. Piyasada onbinlerce kişi arasından sadece on kişi tesadüfen iyi bir getiri elde ettiyse bu kulaktan kulağa anlatılıp bin hikayeye dönüşüyor. Sanki bu sisteme giren herkes günün birinde zengin olacakmış gibi bir algı oluşuyor. Bitcoin başta olmak üzere kripto paraların en önemli amacı aradan bir finansal aracıyı kaldırmaktır. Oysa insanlar bu amacı hiç anlamadı ya da anlamak istemedi.
Halk tarafından bilinen adı ile bitcoin yani kripto paralar aslında blokzincir denilen sistemin sadece bir parçası. İleride blokzincir teknolojisinin hayatımıza ciddi bir değişim getireceği bekleniyor.
Benim mesajım bireysel yatırımcıya aslında…Kripto para sistemine girmeye karar verdiyseniz yatırdığınız tutarın neredeyse tamamını kaybetmeyi göze almalısınız. Diğer yandan çok büyük getiriler de elde edebilirsiniz. Artık gerisi sizin risk iştahınıza kalmış. Tüm bunlara karşın kripto paralar ileride istesek de istemesek de hayatımızda olacak ve gerçek faydasını o zaman anlayacağız.