BES YENİ YILA HIZLI BAŞLADI: KISMİ ÇEKİM, %30 DEVLET KATKISI VE DAHA FAZLASI

Bireysel emeklilik sisteminde değişiklik teklifleri, 13 Ocakta 2022’de mecliste kabul edildi. Daha önce Cumhurbaşkanı tarafından duyurulan devlet katkılarının %30’a yükseltilmesi konusunu da içeren ve mecliste kabul edilen kanun teklifinde; BES birikimlerinin bankada teminat olarak kabul edilmesi, 45 yaş üstündekilerin de otomatik katılım sistemine dahil edilebilmesi, evlilik-konut alımı-eğitim vb. durumlarda kısmi çekim yapılabilmesi ve BES’e toplu ödeme yapılması konuları da yer alıyor. Gelin teklifte yer alan konuları başlıklar halinde inceleyelim:

1-Devlet katkısı %30’a çıkıyor. Halen sistemin en önemli cazibe unsuru olarak sunulan ve yüzde 25 olarak uygulanan devlet katkısının yüzde 30’a çıkarılması konusu, geçtiğimiz aralık ayında Cumhurbaşkanı tarafından dile getirilmişti. Bir taraftan yükselen enflasyon, yüzde 25’lik devlet katkısını törpülerken, diğer taraftan devlet katkısı fonlarının getirilerinin negatife dönüşmesi, katılımcılarda şikayetlere neden oluyordu. Devlet katkılarının yüzde 30’a çıkarılması bu şikayetlerin bir nebze azalmasına neden olabilir.

2-Konut alımı, evlilik, eğitim vb. özellik arz eden durumlarda, katılımcılara BES birikimlerinin belirli bir kısmını sistem dışına çıkarabilmesi için düzenleme yapılıyor. İhtiyaç durumunda, yönetmelik ile belirlenecek kriterlere uygun olan sözleşmelerden, katılımcılar kısmi çekim yapabilecekler. Böylece sözleşme sonlandırılmadan, birikimlerin belli bir kısmı kullanılabilecek. Sözleşmeleri açık olacağı için bir taraftan sisteme giriş tarihinden kaynaklanan hakları devam ederken, ihtiyaçlar da giderilebileceği için sisteme erken yaşlarda giren katılımcılar daha fazla fayda sağlayabilecekler. Yasada ‘SEDDK (Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu) tarafından belirlenen hallerde ve koşullarda katılımcıya sistemden ayrılmadan, devlet katkısı hesabındaki tutarlar hariç, hesabındaki birikim tutarının yüzde 50’sine kadar kısmen ödeme yapılabileceği ifade ediliyor. Bu durumda kısmen yapılan ödeme tutarının yüzde 25’ini aşmamak üzere, devlet katkısı hesabındaki tutardan da ödeme mümkün olabilecek’ deniyor. Bu düzenleme ile katılımcıların sistemden ayrılmadan ihtiyaçlarının giderilmesi ve sistemden ayrılmalarının önlenmesi amaçlanıyor.

3-Katılımcıların talebi halinde BES sözleşmelerinin bankalarda teminat olarak gösterilmesi imkanı sağlanıyor. Mevcut 6098 sayılı Borçlar Kanunu çerçevesinde, katılımcıların talebi halinde BES’teki sözleşmelerin temlik edilmesi olanağı bulunuyor. Bu olanağın kullanılabilmesi için gerekli mevzuatın düzenlenmesi konusunda SEDDK’ya (Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu) yetki veriliyor.

4-Yeni düzenleme ile yıllık brüt asgari ücret tutarının üzerindeki katkı paylarına gelecek dönemlerde devlet katkısı verilebilecek. Mevcut durumda BES katılımcıları her yıl, sisteme katkı payı yatırdıkları yılın, brüt asgari ücret tutarının yüzde 25’i kadar, devlet katkısı alabiliyor. İsteyen katılımcılar daha fazla katkı payı yatırsalar da, yıllık brüt asgari ücret tutarının üzerindeki katkı paylarına devlet katkısı alamıyordu. Meclisten geçen değişiklik ile yıllık brüt asgari ücret tutarının üstündeki katkı payları için takip eden yıllarda devlet katkısı alınabilecek. Böylece sisteme toplu para yatırmak isteyenlerin devlet katkılarından daha sonraki yıllarda faydalanması öngörülüyor.

5- 2017 yılında başlayan OKS ile 45 yaş altındaki çalışanlar, işverenleri aracılığıyla sisteme dahil ediliyordu. Yapılan düzenleme ile 45 yaş üstündeki çalışanların da, talepleri halinde, sisteme dahil edilmeleri hedefleniyor. Böylece OKS tarafında çalışanların sisteme dahil edilmeleri konusundaki yaş sınırlaması kaldırılmış oluyor.