Fon portföyü, aşağıda belirtilen yatırım araçları ve işlemlerinden oluşur:


-Vadeli mevduat ve katılma hesabı,
-Vadeli mevduat ve katılma hesabı,
-Borçlanma araçları, repo ve ters repo işlemleri ile ortaklık payları,
-Kıymetli madenler, kıymetli madenlere ve gayrimenkule dayalı varlıklar,
-Türev araç işlemleri ile varantlar,
- Takasbank para piyasası işlemleri ve yurt içi organize para piyasası işlemleri,
-Yatırım fonu katılma payları,
-Borsalarda gerçekleştirilen türev araç işlemlerinin nakit teminatları ve primleri,
-Kira sertifikaları,
-Varlığa Dayalı Menkul Kıymetler ve Varlık Teminatlı Menkul Kıymetler
-Kurulca belirlenen diğer yatırım araçları.

Kural olarak katkı paylarının yönlendirileceği fonları katılımcı kendisi seçer. Ancak fon tercihinde bulunmak istemeyenlerin katkı payları standart fonlara yönlendirilir. Standart fonlar faizli/faizsiz seçeneklerde olmak üzere 2 adet kurulabilir. Diğer yandan katılımcı isterse yılda 12 kez olan fon dağılım değişikliği hakkını BES şirketi aracılığıyla Portföy Yönetim Şirketine devredebilir. Bir diğer alternatif ise birikimin yönetiminin robot danışmanlara emanet edilmesidir.

Hisse fon: Fon portföyünün en az %80’i yerli ve yabancı hisse senetlerinden oluşmalıdır.

Borçlanma Araçları Fonları: Fon portföyünün en az %80’i yerli ve yabancı olmak üzere kamu veya özel sektör borçlanma araçlarından oluşmalı.

Katılım Fonu: Fon portföyüne devamlı olarak kira sertifikaları, katılma hesapları, hisse senetleri, altın ve kıymetli madenler ile SPK tarafından uygun görülen diğer yatırım araçları alınabilir.

Karma Fon: Her biri fon portföyünün en az % 20’si olmak üzere, en az iki yatırım aracının fon portföyünün %80’nini oluşturduğu ,(hisse senetleri, borçlanma araçları, altın ve diğer kıymetli madenler ile kira sertifikalarının) fondur.

Para Piyasası Fonu: Portföyün devamlı olarak vadesine en fazla 184 gün kalmış, ortalama vadesi 45 gün olan likit borçlanma araçlarından oluşan fondur.

Kıymetli Madenler Fonu: Fon portföyünün en az %80’i devamlı olarak altın veya diğer kıymetli madenler ile bunlara dayalı varlıklardan oluşan fondur.

Endeks Fon: Fon portföyünün en az %80’i SPK tarafından uygun görülen bir endeks kapsamındaki varlıklardan oluşan fondur.

Fon Sepeti Fonu: Fon portföyünün en az %80’i yatırım fonlarının veya borsa yatırım fonlarının katılma paylarından oluşan fondur.

Değişken Fon:Portföy sınırlamaları itibariyle yukarıdaki türlerden herhangi birine girmeyen fondur.

Standart Fon: Fon tercihi yapmayan BES katılımcıları için oluşturulan standart fonlar, portföylerine asgari %60 kamu borçlanma araçları ve kira sertifikaları alabilir. En fazla %40 oranında da TL mevduat veya katılma hesabı, borsada işlem gören ve derecelendirme notu olan özel sektör tahvilleri, kira sertifikaları ve BİST 100 veya BİST Katılım endeksindeki hisse senetlerine yatırım yapabilir.

Yaşam Döngüsü/Hedef Fon: Katılımcının emeklilik tarihi, risk algısı, ve yaş vb özellikleri dikkate alınarak yaşam stratejisi oluşturulan fondur. Bu fonlar BES’te emeklilik tarihi yaklaşan katılımcılar için birikimlerinin korunması ve risk seviyesinin düşürülmesi amacıyla kurulur.

Çalışanlara Yönelik Grup Emeklilik Fonları: Bir işverenin ve grup şirketlerinin ihraç ettiği sermaye piyasası araçlarına yatırım yapmak üzere kurulan fonlardır. Bir emeklilik planı dahilinde işverenin çalışanlarına tahsis edilir ve katkı payları bu fona yönlendirilir.

Bunların dışında SPK tarafından uygun görülmesi şartıyla yeni fon türlerinin kurulması her zaman mümkündür.

Emeklilik fonları sadece BES katılımcıları için BES şirketleri tarafından kurulan özel fonlardır. Bu nedenle BES katılımcısı olmayanlar bu fonlara yatırım yapamaz. BES katılımcıları kendi BES şirketlerinin emeklilik planı dahilinde sunduğu fonlara yatırım yapabilirken hem de BEFAS Platformunda işlem gören diğer BES şirketlerinin fonlarına yatırım yapabilir.

Fonlar, bireysel katılımcılara yönelik bireysel emeklilik fonu veya grup emeklilik sözleşmesinde tanımlanmış taraflar için grup emeklilik yatırım fonu şeklinde kurulabilir. Grup Emeklilik Yatırım Fonları işyeri veya belirli meslek grupları bazında, sektörel bazda, ya da fon paylarının belirli kişi ya da gruplara tahsis edilmesi yoluyla oluşturulabilir.

Hayır, Katılımcılar kendi risk ve getiri kapasitelerine uygun yatırım fonlarını tercih edeceklerdir. Fonların getirisi konusunda herhangi bir garanti verilmemektedir.

BES’e girişte katılımcıya sunulan plan kapsamındaki fonların hepsine yatırım yapılabilir. 1 Temmuz 2021’den itibaren BEFAS Platformunun kurulmasıyla ilk etapta en çok katılımcıya sahip emeklilik planı katılımcıları BEFAS’tan fon tercih edebilir. 2 Ocak 2022 itibariyle Gönüllü BES ve OKS katılımcılarından faizli emeklilik planı sahipleri BEFAS’tan fon tercih edebilir. 1 Nisan 2022 tarihi itibariyle de katılım emeklilik planı sahipleri BEFAS’tan tercih yapabilecekler.
Detaylı bilgi için: https://www.zeynepcandanaktas.com/blog/2021/7/6/bes-fonlari-befasta

Devlet katkısı fonlarının asgari %70’i kamu borçlanma araçları, gelir ortaklığı senetleri ve kira sertifikalarında, en az %10’u BİST 100, BİST Sürdürülebilirlik, BİST Kurumsal Yönetim ve BİST Katılım endekslerinde değerlendirilir. Fon portföyüne en fazla %20 mevduat, katılma hesabı, banka bonosu ve BİST 100 (veya BİST Katılım) hisse senetleri, kira sertifikaları, VDMK/VTMK vb. yatırım araçları alınabilir.

Fon malvarlığından fon portföyünün yönetimi ile ilgili emeklilik şirketine ödenecek olan fon işletim gideri ve aşağıda belirtilenler dışında harcama yapılamaz.

-Kurul Kayda alma ücreti,
-Fon kuruluşunu müteakip mevzuat gereği yapılması zorunlu tescil ve ilan giderleri,
-Portföydeki varlıkların veya bunları temsil eden belgelerin nakil ve nakle bağlı sigorta giderleri
-Portföydeki varlıkların saklanması için ödenen ücretler,
-Portföye alım satım komisyonları
-Varlıkların nakde çevrilmesi ve transferinde ödenen ücretler,
-Alınan kredilerin faizi,
-Fon vergi mükellefi ise ise ödenen vergiler,
-Bağımsız denetim kuruluşlarına ödenen denetim ücreti
-Kurulca uygun görülecek diğer harcamalar.

Fonların zorunlu giderleri ve fon işletim giderleri karşılığında fon portföyünden düşülecek giderlerin azami oranları şöyledir:

-Para Piyasası Fonları ve Kıymetli Madenler Fonları için yıllık %1,09

-Borçlanma araçları Fonları, Standart Fon ve Endeks Fonu için yıllık %1,91

-Hisse Senedi Fonları, Katılım Fonu, Karma Fon, Fon Sepeti Fonu, Değişken Fon, Yaşam Döngüsü/Hedef fon için yıllık %2,28